نورعلی مرادی بئوار الیما *الایلامیون(ألعیلامیون ) من أقدم الحضارات فی العالم و هم من أجداد “اللور” حیث سکنوا منطقه لورستانات الواقعه فی غرب ایران *عیلامی ها , نخستین ساکنین فلات امروزی ایران بوده اند و نیاکان تاریخی لرهای امروزی محسوب می گردند ! عیلام یا به صورت جدیدترایلام [به فارسی باستان: اووْجه، هووجه (Ūvja) هوز […]
اتابکان لرستانات (لرستان صغیر ولرستان کبیر/فیلی )
نورعلی مرادی بئوار الیما سلسله اتابکان لر کوچک ( لرستان فیلی ) با طول مدت” ۴۳۶ ” سال , طولانی ترین سلسله حکمرانی بعد از اسلام در فلات ایران است. ( از ۵۷۰ تا ۱۰۰۶ ه. ق ) و پس از آنها اتابکان لر بزرگ با ۲۸۰ سال حکمرانی ! قلمرو اتابکان لرصغیر(لرستان فیلی ) […]
مُلالُری; مکتب خانه های سنتی لُری در سرزمین بختیاری
نورعلی مرادی بئوار الیما تا پیش از سال ۱۳۱۰-۱۳۱۱ و برچیدن حکومت خوانین بختیاری و بالتبع برچیدن نظام آموزشی سنتی در آن دیار , به توسط کلانتران،کدخدایان، و میرزاها ی محلی , هم در مناطق روستایی و هم عشایری یک مکاتب بومی تحت نام ” ملا ” در منطقه بختیاری دایر بود که برخی کتب […]
منظومه کودکانه” رز و میش”
نورعلی مرادی بئوار الیما منظومه شعر کودکانه لری ” موه و بز “مناظره و مباحسه بین یک درخت موه ( نخل ) و یک بز بود .این منظومه در افواه و بین عموم و در برگردان به فارسی به غلط به ” رز و میش” ترجمه و مشهور شده بود چرا که موه( نخل ) […]
منظومه لری بختیاری ” موه و بز ” جدل بین نخل و بز ! جدال گله و غله ! تقابل زندگی کوچ نشینی( عشایر لر ) و زندگی یکجانشینی( روستاییان لر )
نورعلی مرادی بئوار الیما تا پیش از سال ۱۳۱۰-۱۳۱۱ و برچیدن حکومت خوانین بختیاری و بالتبع برچیدن نظام آموزشی سنتی در آن دیار , به توسط کلانتران،کدخدایان، و میرزاها ی محلی , هم در مناطق روستایی و هم عشایری یک مکاتب بومی تحت نام ” ملا ” در منطقه بختیاری دایر بود که برخی کتب […]
درخت موه/ موخ(نخل) در فرهنگ لری
نورعلی مرادی بئوار الیما تصوری که از لر و لرستانات در ذهن ایرانی هست مترادف است با کوهستانات سردسیری زاگرس که در مجاورت مناطق تاجیک نشین ودری زبان مرکز ایران است و فراموش می شود که همیشه دشت های گرمسیری کوهپایه های زاگرس و سواحل خلیج در خوزستان و فارس و استان بوشهر از قدیم […]
برادر بی بهرم ؛ ورزا !
نورعلی مرادی بئوار الیما ورزا به لری یعنی گاو نر و شاعر لر “حیاتقلی فرخمنش بختیاری”شعری دارد بنام : برادر بی سهم و بهره ام; ورزا ! که در وصف گاو نری است که در یکی از مزارع ایران , بیگاری می کشد و در زمستان چنان سرمایی می خورد که هیچ مشکی. قلپ هایش […]
ایجاد دومین دارالفنون ایران در مناطق لُرنشین درسال ۱۲۷۴ ه . ش ! تاسیس دارالفنون بختیاری در شهر بروجن به همت شهاب السلطنه بختیاری
نورعلی مرادی بئوار الیما درست پس ازتاسیس اولین دارالفنون در ایران در سال ۱۲۶۸ در تهران , دومین دارالفنون در مناطق لر نشین و در خاک بختیاری , به همت شهاب السلطنه بختیاری(غلامحسین خان حاجی ایلخانی) فرزند امام قلی خان حاج ایلخانی بختیاری تاسیس شد .دارالفنون بختیاری در شهر بروجن در سال ۱۲۷۴ در قالب […]
نخستین مدرسه اختصاصی در مناطق لُرنشین ؛ درشلمزار بختیاری ! به همت مرتضی قلی خان صمصام السلطنه بختیاری
نورعلی مرادی بئوار الیما تاسیس اوّ لین مدرسه ی اختصاصی در« شلمزار» مقر خانواده ی «صمصام بختیاری» به شیوه ایی نوین در اواخر دوره ی «قاجاریه» صورت پذیرفته است. در اواخر دوره ی« قاجاریه» « مرتضی قلی خان صمصام» پسر« نجف قلی خان صمصام السلطنه » که مالک قریه ی (شهر ) «شلمزار» و بسیاری […]
بی بی کوکب بختیار؛ بانویی لُر؛ نخستین سفرنامه نویس زن ,در ایران!
نورعلی مرادی بئوار الیما بی بی کوکب دختر نصیرخان سردارجنگ ایلخانی بختیاری و همسر فتحعلی خان سردارمعظم ، در سال۱۲۷۱خورشیدی خاک بختیاری متولد شد و تحصیلات خود را به راه و رسم قدیم زیر نظر معلمهای سرخانه برگزیده می شدند ، (با توجه و مراقبت خاص پدر) انجام داد و بعد با مطالعه مستمر آثار […]