نورعلی مرادی بئوار الیما
این مکتوب لری را آقای دکتر علی اشرف صادقی به زبان لری گویش بختیاری گمان برده اند ولی در حقیقت گویش لری این نسخه گویش لری بختیاری غالب بختیاری نیست هرچند بختیاری های جانکی هم بدین گویش صحبت میکنند واین این لرهای جنوبی (لری استان فارس , کهگلویه , بوشهر و قسمت های جنوبی بختیاری ) هستند که مشخصا بدین گویش لری صحبت می کنند .
ولی از آنجا که در متن به “ریواس زرده “(روس کوه زردکوه بختیاری ) اشاره می کند محتملا گویش جانکی بختیاری یا بهمئی یا جایی در کهگیلویه نزدیک به بختیاری بوده است –
این متن کوتاه یا صحیح تر نامه خصوصی پر از کنایه و هزل و مزاح متعلق به زبان لری جنوبی است که مشخصه اش کاربرد کلمه “مهلی” به معنی “خیلی “هست که کاربردش از جنوب بختیاری آغاز و تا سواحل و بنادر خلیج فارس دوام دارد .
واژگان کهن در خور توجه در متن زیاد است اما به شخصه واژه لول * به معنی دوست و همسر مرا تا عمق بسیاری از اصطلاح ات لری به فکر و غور واداشت و تا کجاها که نبرد! ..این واژه °لول ° را نباید با واژه هم معنی و شکل و هم آوا بختیاری دیگر یعنی * مول* به معنی دوست دختر * اشتباه گرفت .هرچند شاید از یک ریشه باشند
°لول در معنای دوست ,معشوق ,نامزد عروس ,عروسک °در حقیقت صورت لری کهن اصطلاح و واژه ایی هست که صورت نو و مدرن اش را باید در کلمات و اصطلاح آتی چون
لیل لکی (معشوق و محبوب ) لیلی (عروسک )در لری جنوبی ,لال بهیگ (عروسک بازی )در بختیاری ,لال (لباس عروس و لوازمات ان ) در بختیاری ,دوا لالی (آواز و مقام عروس و داماد ) دومالیلی (همان مقام به لهجه لری چارمالی) و بیلال(بی عروس ) و* بی وی لال (بی بی عروس )*و بالاخره آواز بلال یا دی بلال و بلال خوانی که مارش ملی بختیاری هاست به قول باذوقی ! همه و همه از این واژه قدیمی * لول * به معنی دوست دختر .معشوق ,نامزد ,عروس ,عروسک و زیبا مثل عروسک ریشه گرفته است
نشریه ولات , شماره نخست